نگاهی تحلیلی به سیمای زن در ناتوـ رآلیسم سال های ابری

سال های ابری را از گونة «رمان خاطرات» یا «خودزیست نامه» (autobiography) به شمار آورده اند که از الگوهای رآلیسم بومی و منطقه ای (local realism) بهره برده است. به سبب نوع نگاه نویسنده به جامعه و بازنمایی صریح و عریان واقعیّت ها، واقع گرایی اثر را برگرفته از اصول فکری مکتب سوسیالیسم دانسته اند و در نهایت آن را مولود دو مکتب ادبی و سیاسی «رآلیسم» و «سوسیالیسم»، یعنی «رآلیسم سوسیالیستی» (socialistic realism) خوانده اند. امّا اصلی ترین موضوعی که ـ علاوه بر درونمایة فقر و نمادها و نمودهای آن ـ کانون توجّه نویسنده قرار گرفته، پردازش تصویری زنده و طبیعی از زن و زندگی او در جامعه ای فقر زده و نظام اقتصادی، سیاسی، فکری و فرهنگیِ بی انتظام و فاسد است. نوع نگرش نویسنده به زن، و شیوه های گوناگون واقعه گویی و واقع نمایی در سال های ابری برای پژوهش مورد توجّه و مطالعة نگارنده قرار گرفت. حاصل بررسی ِ سبک و نوع کار نویسنده، مکتب ادبی و فکری وی و شخصیّت پردازی زنان در این اثر نشان می دهد که با وجود تعدّد اشخاص داستان، شخصیّت پردازی زنان، عمقِ بیشتری دارد و ملموس تر و باورکردنی تر است. نوع نگاه نویسنده به «زن»، «جنسیّت» و «نقش» او در جامعه و خانواده، نگاهی خاص و معنادار است که نه رآلیسم محض است و نه صرفاً برگرفته از مؤلّفه های مکتب سوسیالیسم. حضور پر رنگ «زن» در متن خاطرات سال های ابری از او شخصیّتی خاکستری و گاه تیره می نمایاند که یا در پیکار مداوم با تقدیر محتوم خود است و یا بر آرزوهای از دست رفته اش می موید. رآلیسم سال های ابری، رآلیسمی چندسویه و چند بُعدی است که بیش از همه از مؤلّفه های مکتب ناتورالیسم بهره گرفته است. بنابر این، رآلیسمی که درویشیان به کار می برد، ترکیبی است و می توان آن را «رآلیسم ناتورالیستی» یا به کوتاهی، «ناتوـ رآلیسم» (natu-realism) نامید